Fatherland in Vigeland
Σε ένα πρόσφατο ταξίδι, στην αίθουσα αναμονής για επιβίβαση στο αεροσκάφος, πέρασε δίπλα μου ένας κύριος που μου έκανε απίστευτη εντύπωση. Το πρώτο που πρόσεξα ήταν τα μαύρο-γκρίζα κατσαρά και μακρυά μούσια, όπου τα χείλη του σχεδόν δε φαινόντουσαν καθόλου. Ρούχα τσαλακωμένα, λερωμένο παντελόνι στο γόνατο, από κάτι σαν ασβέστη ή πούδρα. Θα μπορούσε να ήταν και γέμισμα λευκής κρέμας που καθαρίστηκε βιαστικά. Θα ήτανε δε θα ‘τανε γύρω στα 45, ίσως λίγο νεότερος αλλά με κουρασμένο δέρμα, ή αρκετά μεγαλύτερος αλλά καλοδιατηρημένες. Θα στοιχημάτιζα στο πρώτο. Τα λιγοστά του μάλια μόλις που φαίνονταν κάτω από το «καπέλο του κτιστή», όπως συχνά αποκαλώ το συγκεκριμένο είδος καπέλου. Κρατούσε από το χέρι ένα κοριτσάκι που θα ήταν μεταξύ τριών και τεσσάρων ετών, και μιλούσε κάπως βαριά κυπριακά με διάλεκτο της οποίας την προέλευση δεν αναγνώρισα. Η πρώτη μου εντύπωση ήταν «τι χώρκατος». Πράγματι, το παραδέχομαι, είμαι κι εγώ συχνό θύμα των στερεοτύπων και της κατάταξης ανθρώπων σε κουτάκια που δεν έχουν καμία εντελώς χρηστική αξία, ιδιαίτερα όταν υποτιμούν τους άλλους, και εν τελεί προσδίδουν την δίκη μου προκατάληψη, αυτήν που έχει χωθεί βαθιά στο υποσυνείδητο, σαν μίξα που δε βγαίνει εύκολα και με εκθέτει..
Πράγματι, το πως μας έχουν προγραμματίσει σε αυτόν τον τόπο να λειτουργούμε με αυτόματες, εντελώς λανθασμένες και κομπλεξικές αντιλήψεις, για να τονίζουνε το φτωχό και ποταπό μας «εγώ», πάντα μέσω της υποτίμησης του Άλλου, είναι άξιον απορίας. Η πρώτη μου εντύπωση για τον τύπο ήταν ένα μίγμα μεταξύ απέχθειας λόγω διαλέκτου (πόση επιφάνεια μπορώ να έχω, αλήθεια), ενώ ταυτόχρονα συνυπήρχε μιας περίεργης συμπάθεια, κυρίως λόγω των σπινθηροβόλων ματιών στο βλέμμα που μου έριξε εντελώς τυχαία και χωρίς κανένα παντελώς περιεχόμενο.
Το ζευγάρι κάθισε δίπλα μου στο αεροπλάνο, όπου διαπίστωσα ότι η πιθανότατα σύντροφος του είχε μια παρόμοια προφορά, με εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παρδαλέ αισθητική, ενδυματολογικά: πάνω τιγρέ, κάτω φλοράλ, με ξια-ξιά ατημέλητα μαλλιά, σφριγηλό δέρμα και τουλάχιστον 10 χρόνια νεότερη, χωρίς ρυτίδες και γραμμές στα μάτια, χωρίς επίσης οποιαδήποτε πιθανότητα να περάσει σε οποιαδήποτε φάση του τελικού του GNTM (Greece next top model). Κρατούσε όμως ένα μικρούλη στην αγκαλιά της, που θα ήτανε λίγο περισσότερα από ενός έτους.
Ξεκίνησε η διαδικασία απογείωσης και δέθηκα στη θέση μου. Μισή ώρα αργότερα ακούω από δίπλα ένα σύντομο και κοφτό γέλιο μωρού, που μου φάνηκε παραδόξως σχεδόν κελαϊδισμός. Γυρνάω ασυναίσθητα προς το ζευγάρι και τι να δω. Ο κύριος ‘Κύπριος’ κρατούσε το μικρό στην αγκαλιά του, και έπαιζε μαζί του και του έδινε το μπιμπερό από το γάλα που είχε στο άλλο χέρι, με χαμογελαστά μάτια που έσταζαν γλύκα. Η παρδαλέ/φλοράλ μητέρα από δίπλα έπαιζε με την κορούλα της, της έδειχνε Ρα σύννεφα έξω απ το παράθυρο και της εξηγούσε ότι όταν φθάσουν θα πάρουν τηλέφωνο τον παππού για να του πουν ότι φθάσανε και να μην ανησυχεί.
Η σκηνή ήταν σχεδόν κινηματογραφική. Αν ποτέ γινόταν ταινία ένα Κυπριώτικο σκετς, αυτή η σκηνή θα είχε κοπεί στο μοντάζ ως μη-ρεαλιστική. Ένας ατημέλητος πατέρας με εξωτερική εμφάνιση κάποιου εργάτη που μόλις επέστρεψε από τα χωράφια κάποιου χώρου της Κύπρου, έλιωσε τη σκληράδα μέσα σε δευτερόλεπτα και την μετέτρεψε σε έναν ζεστό άνθρωπο με πατρική αγκαλιά που θα ήθελα κι εγώ να ξαναγίνω παιδί και να χωθώ κρυφά σε αυτήν. Μια μάνα που επικοινωνεί με τον δικό της τρόπο με την κόρη της, με υπομονή και ηρεμία, ενώ ο σύντροφος της συμμετοχή ενεργά και ασχολείται ουσιαστικά με τα παιδιά του.
Αυτόματα πέρασε μπροστά μου ένα flashback, θα το έλεγες και σκηνή από προηγούμενη μου ζωή, στο πάρκο Vigeland του Όσλο, στη Νορβηγία, όπου τις Κυριακές κατεβαίνουν δυο-δυο και τρεις-τρεις πατεράδες με τα παιδιά τους, είτε κρατώντας τα από το χέρι, είτε σπρώχνοντας παιδικά καροτσάκια, και βγαίνουν περίπατο με τα παιδιά τους, αφήνοντας χώρο και χρόνο στη μάνα, να τον αξιοποιήσει όπως θέλει.
Δεν θυμάμαι αν η πτήση μου ταξίδευε προς Νορβηγία (χλωμό το βλέπω), αλλά το ζευγάρι των Κύπριων που με τόση ευκολία κατέταξα πολύ πιο χαμηλά από την ασήμαντη ζωή μου, αποτελεί μια άλλη εκδοχή της πραγματικότητας μας στην Κύπρο, που σπάνια προβάλλουμε, με αποτέλεσμα την επικράτηση των α παιδιών στερεοτύπων που αναπαράγουμε.
Θα την πω την αμαρτία μου, για μια στιγμή εγώ τη ζήλεψα την παρδαλέ-φλοράλ μάνα, για την τύχη της, τον άντρα της, τα παιδιά της και την οικογένεια της.